Забруджванне вады і яго ўплыў на арганізм чалавека

Асноўная маса забруджванняў трапляе ў вадаёмы ў складзе сцёкавых вод – прамысловых, камунальна-бытавых, з жывёлагадоўчых комплексаў і іншых крыніц. Шэраг біягенных элементаў (калій, фосфар, азот і інш.) у лішку паступае ў іх за кошт змывання хімічных угнаенняў з палёў дажджавой вадой. Істотнае значэнне набыло забруджванне вод за кошт нафты і нафтапрадуктаў (у тым ліку пры аварыях, на марскіх свідравых устаноўках). Па разліках навукоўцаў усяго 200 тысяч тон нафты дастаткова для ператварэння Балтыйскага мора ў Мёртвае. Частка забруджвальнікаў паступае ў ваду ў складзе «кіслотных дажджоў» (атмасферная вільгаць з падвышаным утрыманнем сернай і азотнай кіслот) і падчас ссядання забруджвальных атмасферу аэразоляў і пылі. Спектр забруджвальнікаў вод не меней шырокі, чым атмасферных, і для здароўя чалавека гэтак жа неабыякавы.

Асабліва небяспечныя пры трапленні ў ваду адходы прамысловасці (хімічнай, горназдабыўной), якія змяшчаюць соляў ртуці, свінцу, малібдэна, мыш’яку, кадмію і іншых цяжкіх металаў, якія выклікаюць надзвычай небяспечныя захворванні людзей і здольныя назапашвацца ў асяроддзі і ў арганізме, а таксама радыеактыўныя ізатопы. , цэзія, кобальту і інш. элементаў, якія трапляюць у воды з адходамі атамнай прамысловасці і энергетыкі. Сур’ёзныя парушэнні функцый арганізма чалавека могуць адзначацца пры трапленні ў ваду хімікатаў з палёў – не толькі таксічных (пестыцыдаў), але і са складу звычайных угнаенняў (асабліва нітратаў). Варта мець у выглядзе, што праз прадукцыю вадаёмаў, выкарыстоўваную чалавекам у ежу, у немалой меры рэалізуецца адмоўнае дзеянне забруджвальнікаў на арганізм.

Недапушчальна біялагічнае забруджванне пітной вады ўзбуджальнікамі інфекцыйных хвароб (брушны тыф, халера, дызентэрыя, гельмінтозы і інш.), якія могуць паступаць з нечыстотамі, сцёкамі з ферм, неабчышчанымі каналізацыйнымі водамі. Гэта асабліва важна, калі мець на ўвазе, што ўзбуджальнікі такіх хвароб могуць захоўваць у водным асяроддзі жыццяздольнасць працяглы час: палачкі брушнога тыфа ў рачной вадзе – да паўгода і больш, дызентэрыі – каля трох месяцаў, яйкі гельмінтаў у цыстыраваным стане – месяцамі і т.д. в.

Рэальную небяспеку для чалавека на незнаёмых або малазнаёмых вадаёмах могуць уяўляць механічныя забруджвальнікі – шкло, металічныя прадметы, таплякі, з прычыны чаго купанні ў такіх вадаёмах лепш пазбягаць або звяртацца да яго толькі цалкам пераканаўшыся ў адсутнасці небяспекі.

Беларусь – уладальніца сямі буйных рэк агульнай працягласцю больш за 500 кіламетраў: Днепр, Заходняя Дзвіна, Нёман, Прыпяць, Заходні Буг, Сож і Бярэзіна. Усе, акрамя Бярэзіны, з’яўляюцца трансгранічнымі. Колькасць сярэдніх рэк складае 41 адзінку. А сумарная іх даўжыня блізкая да даўжыні Ніла, “блакітнай вене Афрыкі”, і складае 6,7 тысяч кіламетраў. Найбольш забяспечаны воднымі рэсурсамі Віцебская і Гродзенская вобласці, найменш – Гомельская і Брэсцкая. Беларусы прывыклі да таго, што чыстая пітная вада – гэта норма. Сёння мы атрымліваем яе практычна ў неабмежаваных колькасцях.