Эпідэміялагічная сітуацыя па адзёру

Адзёр – віруснае захворванне, якое перадаецца паветрана-кропельным шляхам. Гэта адна з самых заразных інфекцый, пры кантакце з хворым верагоднасць захворвання не прышчэплена чалавека складае 100%.

У пачатку адзёр працякае як рэспіраторная інфекцыя – з кашлем, слабым голасам, кан’юктывітам, высокай тэмпературай. Пазней з’яўляецца сып, спачатку на галаве, твары, шыі, на працягу трох дзён распаўсюджваючыся зверху ўніз. Існуюць ускладненыя формы, напрыклад, каравай пнеўманія або каравы атыт, а таксама ў некаторых пацыентаў праз шэсць-сем гадоў могуць з’яўляцца прыкметы подострого склеразавальнага панэнцэфаліту (цяжкае захворванне цэнтральнай нервовай сістэмы).

Па дадзеных Еўрапейскага рэгіянальнага бюро СААЗ (СААЗ/ЕЎРА) за студзень-сакавік 2023 г. (па дадзеных на 10 траўня 2023 г.) усяго ў рэгіёне было зарэгістравана 1030 выпадкаў, з якіх 980 былі ў наступных краінах, якія не ўваходзяць у ЕС/ АЭЗ: Албанія (3), Беларусь (1), Боснія і Герцагавіна (2), Грузія (2), Казахстан (7), Кыргызстан (7), Расія (325), Таджыкістан (198), Турцыя (343), Украіна (3), Сербія (40), Швейцарыя (5), Вялікабрытанія (18) і Узбекістан.(26). Згодна з той жа справаздачай у ЕС/ЕЭЗ, 50 пацверджаных выпадкаў былі зарэгістраваны ў Аўстрыі (32), Бельгіі (2), Эстонія (1), Францыя (4), Італія (2), Германія (2), Польшча (1), Іспанія (4) і Славакія (1).

Паводле справаздачы Афрыканскага рэгіянальнага бюро СААЗ (WHO AFRO) ад 30 красавіка (тыдзень 18), выпадкі і ўспышкі выпадкаў адзёру ў 2023 г. былі зарэгістраваныя ў наступных краінах: Батсвана, Камерун, Чад, Дэмакратычная Рэспубліка Конга (ДРК), Эфіопія, Гана, Гвінея, Кенія, Ліберыя, Малі, Маўрытанія, Нігер, Сенегал, Сьера-Леонэ, Паўднёвая Афрыка, Паўднёвы Судан, Танзанія, Уганда і Замбія. ДРК паведаміла аб 70628 падазраваных выпадкаў, у тым ліку 1146 выпадкаў смерці (лятальнасць: 1,7%) у перыяд са студзеня па красавік 2023 г. Успышка адру была абвешчана ва ўсіх правінцыях ПАР, акрамя Усходне-Капскай правінцыі. Больш за ўсё пацярпела правінцыя Лімпапо. Там налічваецца амаль 1000 выпадкаў, а выпадкаў смерці ад пачатку ўспышкі ў кастрычніку 2022 г. не зарэгістравана.

Паводле справаздачы Панамерыканскай арганізацыі аховы здароўя СААЗ (ПААЗ) за 1–16 тыдзень 2023 г., якія скончыліся 22 красавіка 2023 г., дзве краіны паведамілі аб 12 выпадках: Канадзе (5) і Злучаных Штатах Амерыкі (7).

Паводле справаздачы СААЗ па рэгіёне Заходняй часткі Ціхага акіяна (WPRO) за люты 2023 г. у цэлым было249 пацверджаных і клінічна сумяшчальных выпадкаў (у тым ліку 86 пацверджаных выпадкаў), смяротных зыходаў няма. Выпадкі былі зарэгістраваны ў 11 краінах: Аўстралія (4), Японія (1), Новая Зеландыя (1), Рэспубліка Карэя (1), Сінгапур (3), Камбоджа (1), Кітай (63), Малайзія (45), Папуа – Новая Гвінея (2) і Філіпіны (128).

Па стане на 10 мая 2023 года зарэгістравана ўспышка адзёру ў ЕС/ЕЭЗ (Аўстрыя). Усяго Аўстрыя паведаміла аб 119 выпадках адзёру. Штырыя з’яўляецца найбольш пацярпелым рэгіёнам: з пачатку ўспышкі за тыдзень зарэгістравана 102 выпадкі. Выпадкі таксама былі зарэгістраваны ў іншых рэгіёнах Верхняй Аўстрыі (5), Ніжняй Аўстрыі (4) (новы здзіўлены рэгіён), Вена (4), Карынтыя (3) і Бургенланд (1) (новы здзіўлены рэгіён).

Па дадзеных нацыянальных уладаў, большасць выпадкаў захворвання было ў дзяцей, якія закранаюць усе ўзроставыя групы ад года да 15 гадоў (70 выпадкаў). Выпадкі таксама былі зарэгістраваны сярод падлеткаў і дарослых ад 15 да 30 гадоў, прычым не менш як 16 выпадкаў былі сярод асоб старэйшых за 30 гадоў. Прынамсі, палова выпадкаў была сярод не прышчэпленых. На сённяшні дзень аб смяротных выпадках не паведамляецца.

У сакавіку 2023 года 2023 г. у ЕС/ЕЭЗ (Нідэрланды) была зарэгістраваная адна смерць ад адзёру ў дзіцяці.

Нямеччына паведаміла аб 41 падазраваным і пацверджаным выпадку на 18-м тыдні (які скончваецца 7 мая 2023 г.), што на 12 больш у параўнанні з 14-м тыднем 2023 г. (да 9 красавіка 2023 г.).

Па стане на 10 мая 2023 года Швецыя паведаміла аб трох выпадках захворвання, па адным у кожным рэгіёне Сёдэрманланд, Стакгольм і Вестра Геталанд. Ад дзіцяці з прывезенай адзёрам у аднаго медыцынскага работніка была дыягнаставана адзёр у дзіцячай бальніцы ў Стакгольме. Дзіця паправілася, у работніка былі лёгкія сімптомы. Пяцьдзесят дзяцей у бальніцы атрымалі прафілактычнае лячэнне. Яшчэ 400-500 людзей, якія былі ў бальніцы, назіраліся як кантактныя.

Англія (Вялікабрытанія) паведаміла аб 49 пацверджаных выпадках адзёру ў перыяд са студзеня па красавік 2023 г. З 49 выпадкаў 33 (67%) былі ў Лондане. На дзяцей ва ўзросце да пяці гадоў прыпадала 40 працэнтаў выпадкаў, за імі ідуць (27 працэнтаў) людзі ва ўзросце ад 15 да 34 гадоў. Дванаццаць выпадкаў былі завазнымі або звязанымі з завозам.

Швейцарыя паведаміла аб двух выпадках адзёру ў 2023 г. па стане на 17-ы тыдзень (заканчваецца 1 мая 2023 г.).

У Беларусі па стане на 17 мая лабараторна пацвердзілі 15 выпадкаў адзёру. Выпадкі былі зарэгістраваны ў Віцебскай, Магілёўскай і Гомельскай абласцях. Першыя пацыенты завезлі хваробу з Расіі. На дарослых 25-59 гадоў прыпадае 79,9 працэнта выпадкаў. Ва ўсіх захворванне працякала ў лёгкай і сярэдняй ступені цяжкасці.

На сёння сітуацыя ў краіне кантралюемая і кіруемая. Для прадухілення распаўсюджвання адзёру на тэрыторыі краіны праводзіцца комплекс санітарна-проціэпідэмічных мерапрыемстваў: ажыццяўляюцца лабараторныя даследаванні біялагічнага матэрыялу ад пацыентаў з экзантэмай, за кантактнымі асобамі ўстанаўліваецца медыцынскае назіранне, удакладняецца прышчэпачны статус кантактных. У арганізацыях аховы здароўя, дзе зарэгістраваны выпадак адру або ёсць падазрэнне на адзёр, абмяжоўваецца планавая шпіталізацыя пацыентаў, якія не былі прышчэплены супраць адзёру і не хварэлі на адзёр.

З 2012 г. Рэспубліка Беларусь штогод пацвярджае статус элімінацыі адзёру як следства шматгадовай бесперапыннай вакцынацыі насельніцтва ў рамках Нацыянальнага календара прафілактычных прышчэпак.